Hoe blijf ik mijn angst de baas

Sinds het corona virus zijn we allemaal wat meer gericht op wat we zoal voelen in ons lijf. Hier worden we vanuit de overheid natuurlijk ook op gewezen (check hoe je je voelt, is er sprake van verkoudheidsklachten, een loopneus, niezen, keelpijn, hoesten of zelfs verhoging, koorts en benauwdheid). Hoewel het belangrijk is dat we hier aandacht aan besteden, kan het bij mensen met angst de klachten verergeren. In het bijzonder wanneer sprake is van hypochondrie (overmatige ziekteangst).
Bij Stichting VALK herkennen we dat sinds de uitbraak van het coronavirus meer angstklachten worden gerapporteerd die met deze uitbraak te maken hebben. Met het doel jou hierbij vanuit onze expertise en ervaring zo goed mogelijk te ondersteunen, vind je hier een korte, maar gedetailleerde uitleg van het werkingsmechanisme bij (ziekte)angst. We sluiten af met enkele basale, maar zeer belangrijke adviezen hoe je het beste met (ziekte)angst om kunt gaan.

Wat is hypochondrie?

Hypochondrie is kort gezegd de angst om ziek te worden. Mensen met deze “ziekte angst” zijn vaak erg gefocust op wat zij voelen in hun lijf. Normale fysieke verschijnselen die iedereen wel eens voelt (hoofdpijn, hoesten, een snotneus, vermoeidheid, een steek, spierpijn etc.) worden al snel als iets rampzaligs geïnterpreteerd. Op dat moment ontstaat de overtuiging dat er iets ernstigs aan de hand moet zijn. Dit soort gedachten veroorzaken onherroepelijk angst.
Wanneer je nare gedachten hebt, bijvoorbeeld over het krijgen van corona en ernstig ziek worden, word je natuurlijk bang. Dit geldt voor ieder mens. Je lichaam gaat hier vervolgens op reageren met een fysieke reactie die ons in staat stelt om te vechten of vluchten wanneer we in gevaar zijn.
Ons lichaam is helaas niet in staat om het verschil te zien tussen echt gevaar en gevaar wat we bedenken. In beide gevallen word je bang en reageert je lijf. Wanneer je dus denkt aan ziek zijn ben je niet direct in gevaar maar zal je lijf wel zo reageren. Dit houdt in dat je hoger en sneller gaat ademen, je hart gaat sneller kloppen, je gaat spieren aanspannen en zweten.
Wanneer dit langer aanhoudt kun je licht in je hoofd worden, een droge mond krijgen, tintelingen voelen etc. Al deze fysieke verschijnselen horen bij angst en zijn geheel onschadelijk. Maar door iemand die last heeft van angstproblematiek of hypochondrie worden deze signalen van ons lichaam al snel verkeerd geïnterpreteerd (‘ik heb het benauwd’, ‘ik heb corona’, ‘er is echt iets mis met mij’, ‘ik beland vast op de IC’ etc.). Dit zorgt er vervolgens voor dat de angst enkel meer toeneemt en de fysieke verschijnselen aanhouden of intensiveren.
Het vele thuis zitten als gevolg van de maatregelen die zijn afgekondigd op dit moment helpt niet mee. Je bent hierdoor meer alleen met je eigen gedachten en hebt minder afleiding.
 
Wat kun je het beste doen?

Do’s

• Praat er over met vrienden, familie etc. Het helpt om je hart te luchten bij een ander. Zo kun je beter naar je eigen gedachten kijken. Hoe denkt een ander erover? Kloppen die nare gedachten misschien ook niet?
• Het kan niet anders dan dat je bang wordt wanneer je denkt dat je corona hebt en dat het mis gaat. Probeer te accepteren dat je lijf hier vervolgens op reageert en dat dit niet schadelijk is. De fysieke symptomen die hier bij horen zijn slechts een gevolg van de nare dingen die je bedenkt.
• Doe een ontspanningsoefening.
• Schrijf je gedachten eens op. In ons hoofd gaan gedachten razendsnel. Door ze op te schrijven vertraag je het denkproces en wordt het makkelijker om kritisch te kijken naar je eigen gedachten. Wat zou meer helpen om te denken? Maak eventueel gebruik van een rationele zelfanalyse zoals we die op Stichting VALK gebruiken.
• Eet gezond en drink weinig cafeïne houdende dranken zoals koffie en cola. Cafeïne heeft dezelfde werking in ons lijf als adrenaline. Het versterkt onrust in ons lijf.
• Beweeg voldoende. Zeker nu we meer thuis zitten en de sportscholen dicht zijn schiet dit er vaak bij in. Ga iedere dag toch even de deur uit, bijvoorbeeld om een rondje te wandelen.
• Ga bij aanhoudende klachten altijd even naar de huisarts of overleg telefonisch met de huisarts.
• Wanneer de klachten dusdanig zijn dat je er zelf niet uit lijkt te komen, zoek dan professionele hulp. Bij Stichting VALK kijken we samen naar hoe we je het beste kunnen helpen.

Don’ts:

• Ga je klachten niet googelen. Google geeft vaak veel verschillende oorzaken voor je klachten, van nietszeggend tot ongelofelijk ernstig. Een verkoudheid duidt bijvoorbeeld niet direct op corona, maar dit kan op internet door verhalen van anderen wel zo overkomen. Juist deze verhalen onthouden we en zo nemen negatieve gedachten toe.
• Volg niet alle nieuws updates. Nieuwssites hebben soms ieder kwartier wel een “corona update”. Door dit te lezen blijf je er continu mee bezig en is het moeilijk er wat afstand van te nemen. Kies 1 moment per dag waarin je het nieuws even kort doorneemt. Doe dit echter ook niet vlak voordat je gaat slapen om piekeren te voorkomen.
• Zorg ervoor dat je niet te veel gesprekken wijdt aan corona gerelateerde onderwerpen.
• Waak ervoor niet te veel ‘lege’ momenten op de dag te hebben waarin het piekeren gemakkelijk kan toeslaan.